تعداد نشریات | 20 |
تعداد شمارهها | 502 |
تعداد مقالات | 4,340 |
تعداد مشاهده مقاله | 7,945,439 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,856,323 |
آسیبشناسی الگوی درآمدزایی موقوفات (مطالعه موردی املاک مسکونی عرصه اعیان وقف) | ||
مطالعات اقتصاد اسلامی | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 24، اردیبهشت 1399، صفحه 137-170 اصل مقاله (619.77 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30497/ies.2020.2777 | ||
نویسندگان | ||
وحید یاوری1؛ مهدی صادقی شاهدانی2؛ مجتبی نصراللهی نسب* 3 | ||
1استادیار گروه مدیریت دولتی (تطبیقی و توسعه)، دانشگاه امام صادق (علیهالسلام)، تهران، ایران | ||
2استاد دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (علیهالسلام)، تهران، ایران | ||
3پژوهشگر پژوهشکده مطالعات فناوری ریاست جمهوری و دانشجوی دکتری علوم اقتصادی دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (علیهالسلام)، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
وقف یکی از نخستین نهادهای مالی و مدنی با هدف رفع مشکلات جامعه اسلامی میباشد. تعمیر و آباد نمودن موقوفه و نیز حفظ مصالح وقف بهگونهای که امکان انتفاع از آن در طول زمان حفظ گردد از اهم وظائف شرعی متولی خوانده شده است. یکی از انواع وقفیات منفعتی ـ متصرفی، املاک مسکونی عرصه ـ اعیان وقف میباشند که سهم قابلتوجهی در میان موقوفات متصرفی دارند. تحقیق حاضر با استفاده از روش موردپژوهی (مطالعه موردی) پس از گردآوری اطلاعات از طریق فنون بررسی اسناد، مصاحبه و گروه کانونی و تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از رویه تحلیل مضمون به آسیبشناسی الگوی درآمدزایی این رقبات یعنی اجارهداری، پرداخته است. با توجه به چارچوب تحلیلی ذینفعان که شامل واقف، موقوفه، مستأجر، متولی و حکومت میباشد، آسیبها شناسایی و طبقهبندی شدند. شروط و محدودیتهای کماهمیت و غیربهینه واقف در وقفنامه، هزینههای فزاینده و درآمد کاهنده موقوفه، بیتوجهی به تعهدات قرارداد و شأنیت وقف توسط مستأجر، اجارهداری و نگهداری ناصحیح موقوفات توسط متولی و ریلگذاری و نظارت ناصحیح حکومت ازجمله مهمترین آسیبها شناسایی شدند. طراحی سامانه الکترونیکی اجارهداری باهدف ارتقاء شفافیت عملکرد سازمان اوقاف و امور خیریه، بهروزرسانی نرخ اجارات، واگذاری اجارهداری به بخش خصوصی و تأسیس دادسرای ویژه وقف ازجمله راهکارهای رفع آسیبهای فوق پیشنهاد شدند. | ||
کلیدواژهها | ||
آسیبشناسی؛ اجارهداری؛ مدل درآمدزایی؛ رقبات مسکونی؛ وقف. طبقهبندی JEL: L39؛ R31 | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Pathology of Waqf Assets Revenue Model: A Case Study of Residential Properties, Arena and Standing property of Waqfs | ||
نویسندگان [English] | ||
Vahid Yavari1؛ Mahdi Sadeghi shahdani2؛ Mojtaba Nasrollahi Nasab3 | ||
1Assistant Professor, Faculty of Islamic Studies & Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran. | ||
2Professor, Faculty of Islamic Studies & Economics, Imam Sadiq University, Tehran, Iran. | ||
3Researcher at Technology Studies Institute & Ph.D. Student in Economic studies, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
چکیده [English] | ||
Waqf is regarded as one of the first financial and civil systems to solve the problems in the Islamic society. Mutawilli (trustee) is legally responsible for maintaining and repairing Waqf Assets and reserving the waqf interests to be possible to enjoy legal beneficiary at any time in the future. Arena and standing property is one of the beneficial-motasarrefi waqfs of residential properties and has a significant contribution among the motasarrefi waqfs. The present case study gathered data through document analysis, interviews and focus group techniques and data analysis and used thematic analysis procedure to address the pathology of Waqfs revenue Model (i.e. renting). According to the stakeholder analytical framework including Waqif, waqf Asset, tenant, Mutawilli, government, and pathologies were identified and classified. The main pathologies are insignificant non-optimal conditions and restrictions of Waqif in the waqf document, increasing costs and decreasing income of waqf assets, lack of tenant's attention to contractual obligations and dignity of the waqf, Mutawilli's improper maintenance and renting of waqf assets and incorrect regulation and improper monitoring of government. Some solutions for pathologies can be the design of an electronic rental system to enhance the transparency in the performance of Endowment and Charity Organization (Oghaf organization), providing rental rate updates, assignment of rental activity to the private sector and the establishment of a special prosecutor’s office for waqf. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
pathology, renting, revenue model, residential properties, waqf. JEL Classification: L39, R 31 | ||
مراجع | ||
ازکیا، مصطفی؛ احمد رش، رشید؛ پارتازیان، کامبیز (1396). روشهای تحقیق کیفی از نظریه تا عمل، جلد دوم، شرکت انتشارات کیهان، چاپ اول. اشرفزاده، فرزاد (1384). مدل تصمیمگیری برونسپاری خدمات، مطالعات مدیریت بهبود و تحول، شماره 46، صفحات 109 تا 132. پورابراهیمی، محمدرضا (1392). سخنرانی در همایش ملی وقف و اقتصاد. ثقفی، فاطمه، عباسی شاهکوه، کلثوم، کشتگاری، احسان (1393)، طراحی چارچوب شناسایی و اولویتبندی ذینفعان مبتنی بر روش فراتلفیق (مطالعه موردی سیستمعامل بومی ایران)، مدیریت فردا، شماره 39 حاتمی، علیاصغر، شفقتی، ویدا (1380)، اجاره مال موقوفه، نشریه دانشکده الهیات مشهد، شماره 51 و 52. حلی، محقق، ابوالقاسم نجم الدین جعفر بن الحسن (1403ق). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 2، بیروت: منشورات دار الأضواء. دل، یان؛ هک، تونی (1390). روششناسی مطالعه موردی در پژوهشهای مدیریت (آزمون نظریه و نظریهپردازی)، (مترج: داناییفرد، حسن)، دانشگاه امام صادق (علیهالسلام)، چاپ اول. ربیعی، حسن (1393). پایگاه خبرگزاری مهر به آدرس الکترونیکی: www.mehrnews.com رهبر معظم انقلاب (1390). دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتالله خامنهای به آدرس الکترونیکی: www.khamenei.ir. روزبهانی، محمدرضا (1394). روش تحقیق در پایاننامه نویسی و مقالهنویسی (شیوهها و مهارتها)، کتاب آوا، ویراست اول، چاپ دوم. ریاحی سامانی، نادر (1391). بهرهوری در قلمرو وقف، تهران: سازمان چاپ و انتشارات. سازمان اوقاف و امور خیریه (1390). قانون اوقاف، قم: انتشارات اسوه. سازمان اوقاف و امور خیریه (بیتا). گزارشهای مرتبط با پروژه «ارتقای بهرهوری موقوفات کشور مطابق با نیات واقفین». سوری، حجتالله (1383). بررسی وضعیت بهرهبرداری از رقبات منفعتی موقوفات کشور: مطالعه موردی اداره اوقاف جنوب شهر تهران، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (علیهالسلام). شیخانی، مصطفی (1391). تطبیق مسئله تعیین متولی ـ ناظر در وقف با مسئله اقتصاد اطلاعات، دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد، دانشگاه امام صادق (علیهالسلام). عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمد سعید؛ فقیهی، ابوالحسن؛ شیخزاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین، روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در دادههای کیفی، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره دوم. عبادی، صادق (1388). شیوههای جدید بهرهوری و سرمایهگذاری اموال وقف، میراث جاویدان، شماره 65، صفحات از 14 تا 31. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی (1395). قانون مدنی (1307، با اصلاحات بعدی). الموسوی الخمینی، روحالله (1368)، تحریرالوسیله، اسلامی، علی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، جلد 2. المئی، علیرضا؛ همتی، مهناز (1395). آسیبشناسی دورههای آموزشی مؤسسات جامع علمی کاربردی مهارت استان گیلان با رویکرد سهشاخکی و به روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، مدیریت فردا، سال پانزدهم. هاشمی نسب، سید محمدمهدی (1379). مبانی مدیریت موقوفات در اسلام، میراث جاویدان، شماره 30، صفحات 122 تا 130. یاوری، وحید (1391). طراحی مدل مفهومی مدیریت عملکرد سازمانی برای سازمان اوقاف و امور خیریه، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی (رحمهالله). ین، رابرت ک؛ پارسائیان، علی؛ اعرابی، سید محمد (مترجمان) (1376)، تحقیق موردی، صهبا، چاپ اول. Abdul-karim, Shamsiah. (2010). Contemporary shari'ah structuring for thedevelopment and management of waqf assets in Singapore. (published doctoral dissertation). durham theses, durham University. Available at durham e-theses online: http://etheses.dur.ac.uk/778/. Musaee, anwar H. M., Muhammad Abbas, Eeman, Mujani, Wan Kamal, Roziah Sidik @ Mat Sidek. (2014). Financial analysis of waqf real estate revenues in the west bank: 1994-2014, Asian Economic and Financial Review, 4(10), pp. 1260-1274. from http://www.aessweb.com/journals/5002. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 527 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 436 |